Het leiderschap heeft een bijzondere plek in organisaties. Leiderschap is namelijk onlosmakelijk verbonden met de teams waaraan zij leidinggeven en de strategie die vorm krijgt in die teams. Het is er om de teams te motiveren, te inspireren en ook om effectief te navigeren in lastige situaties. Juist in lastige situaties herken je de echte leiders. Hoe kan het je met het gebruik van DISC profielen in leiderschap ervoor zorgen dat je de bovengenoemde zaken voor elkaar krijgt?
Leiderschap en teamontwikkeling
Afgelopen maanden heb ik diverse teams begeleid. De vraag vanuit het leiderschap waarmee een team-ontwikkeltraject vaak begint is: “hoe kan mijn team de samenwerking en communicatie verbeteren, zodat ze zowel intern als extern effectief functioneren als een team?”. Op deze vraag is geen eenduidig antwoord te geven. Werken aan onderlinge samenwerking vergt namelijk tijd en aandacht van zowel de teams zelf als van het leiderschap. Het leiderschap wil dat de teamleden elkaar beter weten te vinden en in samenwerking dingen effectief voor elkaar krijgen. Samenwerken gaat echter niet vanzelf, het is een werkwoord. Hierbij hebben leiderschap en lidmaatschap beiden plichten jegens elkaar. Lees hier meer over coachend leidinggeven en eigenaarschap. Als er eenmaal is besloten om echt de samenwerking aan te pakken kan het helpen om een instrument zoals DISC in te zetten als katalysator. Hiervoor zijn verschillende handige DISC werkvormen om de soms wat droge stof behapbaar te maken en eenvoudig in te zetten.
Werken met DISC profielen in leiderschap
DISC is een instrument dat personen in staat stelt hun motivatie en drijfveren te begrijpen en inzicht te krijgen in hun eigen gedragsstijlen. Er wordt wel eens gezegd: dan wordt toch iedereen in een hokje geplaatst? Dat doet DISC niet. Niemand wordt in een hokje geplaatst. Door een DISC analyse krijgt iedereen inzicht in zijn of haar eigen reacties op diverse situaties, maar ook hoe anderen reageren en hoe we elkaar zien. We leren elkaar beter begrijpen, wat ook helpt om zelf beter begrepen te worden. Dit maakt het makkelijker om te schakelen naar benaderingen die de onderlinge communicatie en samenwerking verbeteren.
Iedereen heeft een stukje van alle aspecten van gedrag in zich. Alleen heeft iedereen ook bepaalde voorkeuren in hoe ze dat uiten en hoe dat in de samenwerking vorm krijgt. Vaak liggen hier zaken zoals persoonlijke ervaringen en perspectieven aan ten grondslag. Die zijn bij elke persoon per definitie uniek. Dat maakt dat eenieder op zijn eigen wijze reageert. Door inzichtelijk te maken hoe iedereen op zijn unieke wijze reageert en begrip hiervoor te ontwikkelen, kunnen we bruggen slaan. Eerst begrijpen daarna begrepen worden, dat maakt dat de communicatie en samenwerking kan gaan stromen. De verschillende stijlen van DISC, Daadkracht (D), Interactie (I), Stabiliteit (S) en Consciëntieusheid (C), hebben allen unieke eigenschappen en kenmerken die van invloed zijn op hoe mensen communiceren, beslissingen nemen en hun werk benaderen.
- Daadkracht (D): Mensen met een daadkrachtige stijl zijn resultaatgericht, direct en assertief. Ze nemen graag de beslissingen en zijn doelgericht.
- Interactief(I): Individuen met een interactieve stijl zijn wat meer naar buiten gericht, enthousiast en sociaal. Ze gedijen in communicatie met anderen en zien altijd mogelijkheden voor de meest uiteenlopende vraagstukken. Ze worden graag betrokken bij diverse projecten.
- Stabiliteit (S): Mensen met een stabiele stijl zijn geduldig, ondersteunend en conflict-vermijdend. Ze streven naar harmonie en stabiliteit in hun omgeving.
- Consciëntieusheid (C): Personen met een consciëntieuze stijl zijn nauwkeurig, analytisch en georganiseerd. Ze hechten veel waarde aan details en streven naar perfectie.
Situationeel leiderschap
Om het leiderschap verder te ontwikkelen zet ik vaak ‘situationeel leiderschap’ in van Hersey en Blanchard. De theorie van Hersey en Blanchard is gebaseerd op het idee dat effectief leiderschap afhangt van de wendbaarheid van een leider om zijn of haar stijl aan te passen aan wat teamleden nodig hebben in verschillende situaties. Naast de kennis van de DISC gedragsvoorkeuren is het ook belangrijk om te kijken naar de diverse manieren van reageren van leiders. Zo zijn er ook vier leiderschapsstijlen beschreven. Deze verschillende stijlen worden toegepast afhankelijk van de ontwikkeling van de diverse teamleden in een verschillende situatie:
- Instrueren: Deze stijl wordt gebruikt wanneer teamleden weinig ervaring hebben met een taak en weinig vertrouwen hebben. De leider biedt duidelijke instructies en begeleiding.
- Overtuigen: Wanneer teamleden meer ervaring hebben maar nog steeds weinig vertrouwen, gebruikt de leider een overtuigende stijl om hen te motiveren en te inspireren.
- Coachen: Deze stijl wordt toegepast wanneer teamleden bekwaam zijn maar het vertrouwen missen. De leider biedt ondersteuning en aanmoediging.
- Delegeren: Wanneer teamleden zowel bekwaam als zelfverzekerd zijn, kan de leider delegeren door verantwoordelijkheid en autonomie te geven
DISC en situationeel leiderschap
Door situationeel leiderschap te combineren met DISC profielen kunnen leiders hun effectiviteit vergroten en beter inspelen op de teamdynamiek. Dit kun je doen aan de hand van de volgende stappen:
Breng gedragsstijlen in kaart
- Gebruik DISC-profielen om de gedragsstijlen van individuele teamleden te identificeren en te begrijpen waardoor de leider het meeste kan halen uit de kwaliteit van de diverse medewerkers. Eerst begrijpen dan begrepen worden. Daarna kunnen de teamleden elkaar onderling ook beter aanspreken en besluiten nemen die werken. Zorg ook ervoor dat de teamleden elkaar weten te vinden door eigenaarschap bij hen te beleggen.
Toepassen Leiderschapsstijlen
- Zet de principes van situationeel leiderschap in om de juiste leiderschapsstijl te kiezen op basis van de behoeften van individuele teamleden en de specifieke situatie. Gebruik daarom ‘instrueren’ wanneer teamleden begeleiding nodig hebben en delegeren wanneer ze bekwaam en zelfverzekerd zijn.
Zet in op effectieve communicatie
- Pas communicatiestrategieën aan op basis van de gedragsstijl van teamleden. Wees direct en beknopt met daadkrachtige individuen, wees enthousiast en ondersteunend met interactieve personen, wees geduldig en begripvol met stabiele personen en wees nauwkeurig en gedetailleerd met consciëntieuze individuen.
Ontwikkeling van teamdynamiek
- Creëer een positieve teamdynamiek door de sterke punten en voorkeuren van individuele teamleden te benutten. Moedig samenwerking en synergie aan door verschillende stijlen en perspectieven een plek te geven. Zorg ervoor dat de teams kunnen werken vanuit gelijkwaardigheid zodat zij ook een stem kunnen gaan ontwikkelen. Zorg ook dat ze eigenaarschap en verantwoordelijkheid nemen voor de taken en rollen die bij hen horen.
Resultaat
Door DISC-profielen en situationeel leiderschap op de juiste wijze in te zetten kunnen leiders hun vermogen vergroten om effectief te communiceren. Door zich bewust te zijn van de verschillende gedragsstijlen en leiderschapsaanpakken kunnen leiders een krachtige manier van leiderschap ontwikkelen die de samenwerking en het welzijn van hun team verbetert waardoor samenwerking in het team een volgende stap kan maken. Zij gaan het doen!
Heb je vragen of wil je meer weten over DISC? Neem dan gerust contact met ons op via 020 – 2442 838 of info@zelforganisatiefabriek.nl. Heb je interesse in een DISC training? Vraag dan vrijblijvend een offerte aan voor een voorstel op maat.
Dit blog is onderdeel van een reeks over het onderwerp DISC. Zo hebben we blogs met verschillende onderwerpen die allen te maken hebben met DISC. Benieuwd? We hebben er hier nog een paar voor je op een rijtje gezet:
- DISC inzetten in klantcontact
- DISC vs. MBTI: overeenkomsten en verschillen
- 5 redenen waarom DISC goed is voor jou (of je team)
Bij het schrijven van dit blog heb ik gebruik gemaakt van de volgende bronnen:
- Have, S ten (2007) De quintessence van high-performance organizations.
- Hersey, P. & K.H. Blanchard (1977) Management of organizational behavior
- Lemstra, S (2019) Leer jezelf kennen