Denk jij regelmatig na over de vraag: wat wil ik in mijn werk? Twijfel je soms of je nog de juiste dingen doet? Of je je vaardigheden en talenten voldoende kunt inzetten? Of je met je werk een waardevolle bijdrage levert? In dit blog leer je hoe je een ‘baan-APK’ kunt doen. Je leert reflecteren op je werk op verschillende niveaus. Dit doen we aan de hand van de logische niveaus van Bateson en Dilts. Deze APK geeft je inzicht in hoe tevreden je bent over je werk, geeft aanknopingspunten voor een verandering en geeft uiteindelijk antwoord op de vraag: wat wil ik in mijn werk? Door hier mee aan de slag te gaan ontwikkel je ook je persoonlijk leiderschap. Om je persoonlijk leiderschap op andere vlakken te zien en ontwikkelen kun je ons andere blog lezen met 6 oefeningen persoonlijk leiderschap om zelf aan de slag te gaan.
De logische niveau’s van Bateson en Dilts: wat wil ik in mijn werk?
Het reflectiemodel dat centraal staat in deze blog zijn de logische niveaus van Bateson en Dilts. Bateson was antropoloog en heeft dit model ontwikkeld dat zes verschillende niveaus beschrijft waarop wij denken, leren en veranderen. De niveaus zijn later uitgewerkt door coach Robert Dilts. Het model is ook erg geschikt om te reflecteren. In dit blog is het model toegespitst op het reflecteren op je werksituatie.
Per niveau volgen een aantal vragen die je jezelf kunt stellen over je huidige werk en over je ideale werk. Merk zelf op of er veel verschil tussen je huidige situatie en je ideaal zit. Natuurlijk kun je de antwoorden al lezend formuleren, maar soms is het ook prettig om je antwoorden en je reflectie op te schrijven. Een andere optie is om de naam van de zes niveaus op papieren te schrijven, deze op de grond voor je te leggen en er stap voor stap op te staan, terwijl je reflecteert op de vragen. Dit geeft een extra diepgaand effect. Je kunt de vragen eventueel ook door iemand anders aan je laten voorlezen. Hier volgen de vragen per niveau.
Niveau 1: Omgeving: Waar ben ik?
Dit niveau gaat over je werkomgeving. Omschrijf hoe je werkomgeving eruit ziet. Waar werk je, is dit binnen of buiten, met wie ben je? Waar, wanneer en met wie ben je bezig? Hoe zien je werkomstandigheden eruit? En reflecteer op hoe tevreden je hierover bent. Denk vervolgens na over je ideale werkomstandigheden en werkomgeving. Hoe ziet je ideale werkomgeving eruit? Wanneer voel jij je op je best? Wat verschilt er met je huidige werkomgeving?
Niveau 2: Gedrag: Wat doe ik?
In dit niveau reflecteer je op je werkzaamheden. Wat voor werkzaamheden voer jij uit in je baan? Waaraan besteed je het meest van je tijd? Waar houd jij je in je werk met name mee bezig? En hoe vind je dit? Hoe tevreden ben je hierover? Denk ook na over je ideale werkzaamheden. Wat zou je het liefste doen? Wat zou je nog meer willen doen in je werk en wat zou je willen laten? Waar wil je afscheid van nemen?
Niveau 3: Vaardigheden & talenten: Wat kan ik?
Dit niveau gaat over welke vaardigheden, kwaliteiten en talenten jij inzet in je werk. Vragen die bij dit niveau horen zijn: Wat zijn mijn kwaliteiten? welke kwaliteiten of vaardigheden zet ik in in mijn werk? Wat zijn mijn talenten? Kan ik mijn talenten inzetten in mijn werk? Wat vind ik nog lastig? Welke vaardigheden of talenten kan ik inzetten in mijn ideale baan? Welk talent zou ik willen laten zien? Wat zou ik nog willen leren?
Niveau 4: Overtuigingen en waarden: Wat geloof ik?
Dit niveau gaat over je onderliggende overtuigingen en waarden. In je baan kun je reflecteren op waar je voor staat en wat je waarden zijn. Vragen die hierbij horen zijn: wat geloof je? Waar ben je van overtuigd? Wat zijn aspecten die je belangrijk vind in je werk? Wat zijn mijn waarden? Wanneer doet iemand iets dat tegen jouw overtuigingen of waarden ingaat? En in je ideale werk, voor welke waarden sta je dan? Waar zou je voor willen staan?
Niveau 5: identiteit en persoonlijkheid: Wie ben ik?
Dit niveau gaat over wie jij bent als persoonlijkheid, jouw identiteit. Wie ben jij als werknemer? Waar sta jij voor? Past je werk bij wie jij bent als mens? Wat wil je dat collega’s over jou zeggen? En in je ideale werk: waar sta je dan voor? Wanneer past werk bij wie jij bent als persoon?
Niveau 6: Zingeving en missie: Waar doe ik het voor?
Dit niveau gaat over waar je het allemaal voor doet, of waarom jij de dingen doet die je doet. Wat zijn mijn doelen? In hoeverre lever je daaraan een bijdrage met je werk die jij als zinvol ervaart? Wat zou jij graag in de wereld willen brengen? In hoeverre draagt jouw werk bij aan jouw doelen? Draagt het werk wat je doet bij aan waar jij voor staat? En in je ideale werk, waar draag je dan aan bij? Wat zou jij als erg zinvol werk ervaren? Oftewel de allesomvattende: wat wil ik in mijn werk?
Reflectie: wat wil ik in mijn werk?
Met deze verschillende vragen per niveau hoop ik je een baan APK te bieden. Een aantal zaken om tot slot op te reflecteren:
- Bij welk niveau ervaar jij een groot verschil tussen je huidige situatie en je ideale situatie? Dit is een goed aanknopingspunt om verder op te reflecteren, of eens over in gesprek te gaan met een ander. Bijvoorbeeld je partner, vriend(in) , collega of leidinggevende.
- In het model leiden veranderingen op een hoger niveau tot effect op een lager niveau. Leer jij bijvoorbeeld een nieuwe vaardigheid, dan heeft dit ook vaak effect op je gedrag en op je omgeving. Andersom hoeft dit niet altijd zo te zijn, bijvoorbeeld door je omgeving aan te passen verandert je gedrag niet automatisch, het kan wel enige invloed hebben.
- Reflecteer op welk niveau je eventuele ontevredenheid ervaart. Soms ervaar je ontevredenheid op een van de lagere niveaus, maar zit de bron hiervan toch net een niveau hoger.
- Als je op een niveau komt waar het wringt tussen je huidige baan en je ideaal, kun je eventueel vanuit daar ook nog terug gaan naar de vragen bij de lagere niveaus en zo stap voor stap reflecteren op je ideale baan.
Heb je vragen of wil je meer weten over persoonlijk leiderschap? Neem dan gerust contact met ons op via 020 – 2442 838 of info@zelforganisatiefabriek.nl. Heb je interesse in een training persoonlijk leiderschap? Vraag dan vrijblijvend een offerte aan voor een voorstel op maat.
Dit blog is onderdeel van een reeks over het onderwerp persoonlijk leiderschap. Zo hebben we blogs over verschillende onderwerpen die allen bijdragen aan jouw persoonlijk leiderschap. Benieuwd? We hebben er hier nog een paar voor je op een rijtje gezet:
- Het effect van Zelfsturing & Persoonlijk leiderschap op innovatie
- Persoonlijk leiderschap ontwikkelen: start met 5 stappen
- Welke competenties zijn belangrijk voor persoonlijk leiderschap?
Ik heb bij het schrijven van dit blog gebruik gemaakt van de volgende bronnen:
