Iedereen lijkt tegenwoordig een coach te hebben. Of te zijn. Het aanbod is overweldigend; van loopbaancoach tot persoonlijk leiderschap coach of paardencoach, van executive tot intuïtief begeleider. Dus de vraag komt: heb ik nou wel een coach nodig? Of is dit gewoon een hype? En wie kies ik dan? Stel dat we het omdraaien. Stel dat coaching niet is voor mensen die ‘een probleem hebben’, maar juist voor mensen die willen groeien, effectiever willen handelen of scherper willen ‘zien’? Want wees eens eerlijk: hoe vaak krijg je écht eerlijke feedback? Hoe vaak kun je met iemand sparren zonder dat er iets van af hangt behalve dat jij verder komt?
Persoonlijk leiderschap coach of training?
Het gaat niet zozeer om het één of het ander. Een training is waardevol. Je leert vaardigheden, modellen en je leert ook van andere deelnemers. Soms krijg je een certificaat. Feedback van collega’s of een leidinggevende laat zien hoe je overkomt. Persoonlijk leiderschap coaching werkt anders. Het is geen kant-en-klare oplossing. Het is een proces van kijken, kiezen en veranderen, mét jezelf als uitgangspunt. Waar een training zegt: “zo werkt het”, vraagt een coach: “hoe werkt het voor jou?” Een coach helpt je ontdekken waar je jezelf in de weg zit en hoe je dat om kunt draaien. Het kan zijn dat je een training hebt gevolgd waarbij iets in gang is gezet en je het fijn vindt als je daarmee verder kan. Het kan ook dat het erg persoonlijk is, of dat bij jouw persoonlijkheid gewoon meer een één-op-één benadering past.
Wélke persoonlijk leiderschap coach bij je past, hangt ook af van de volgende punten:
- Waar zit ik in mijn ontwikkeling?
Heb je al vaker aan persoonlijke ontwikkeling gedaan? Of is dit je eerste stap? Als je net begint, is een praktische, gestructureerde aanpak vaak helpend. Ben je al verder, dan zoek je misschien juist meer verdieping of lichaamsgericht werken. - Wat heb ik nu nodig: hoofd of hart?
Sommige coaches werken sterk op reflectie, analyse, of oplossingsgericht denken. Anderen nemen je juist mee in voelen, intuïtie, lichaamswerk of systemische interventies. Beide zijn waardevol en niet voor iedereen op elk moment. - Welke methodes worden gebruikt?
Denk aan ACT (gedragsverandering), NLP (communicatie), DISC (gedrag), of systemisch werk of werken op identiteit en waarden. Het gaat niet om de ‘tool’, maar om hoe die helpt om beweging te creëren in jouw vraagstuk. - En het allerbelangrijkst: is er een klik?
Zonder vertrouwen geen resultaat. Je hoeft geen vrienden te worden, maar je moet je wel veilig genoeg voelen om eerlijk te zijn. En geprikkeld genoeg om uit je comfortzone te komen. Zie ook de alinea verderop: De kracht van een goede coach–coachee match
En dan kunnen coachvragen bijvoorbeeld zijn:
- Waarom lukt het me niet om mijn grenzen te bewaken?
- Hoe zorg ik dat ik meer zichtbaar word, zonder mezelf te forceren?
- Wat wil ik nou echt in mijn werk?
- Waarom loop ik telkens tegen hetzelfde aan (en dat frustreert mij of ik krijg dat steeds terug van anderen)?
- Of als leidinggevende of HR-professional: Waar ligt de grens tussen begeleiden en coachen?
- Nieuw in deze rol, hoe vind ik mijn positie?
- Hoe ondersteun ik mijn medewerker in zijn of haar ontwikkeling?
- Op welke manier ben ik het meest effectief in mijn rol?
Overall: coaching wordt relevant als er iets knelt, schuurt of stagneert. En ook als er juist iets oplicht: een verlangen, een richting, een kans.
Wat een persoonlijk leiderschap coach doet (en wat niet)
Vooropgesteld: Een persoonlijk leiderschap coach is geen adviseur, geen therapeut en ook geen verlengstuk van HR. En zeker ook geen tovenaar die jouw problemen wegtovert! Wat een coach wél doet? Luisteren, scherpe en verdiepende vragen stellen, spiegelen, vertragen en oefenen. De coach houdt je verantwoordelijk voor jouw acties en gebruikt methodieken die aansluiten op waar jij nu bent in je ontwikkeling en je vraag.
Bij de Zelforganisatiefabriek zien we het dagelijks: medewerkers die vastlopen in patronen die ze zelf nog niet helemaal zien. Leidinggevenden die worstelen met ruimte geven en tegelijkertijd sturen. Daar zetten we coaching naast leiderschapstrainingen, DISC- of feedback trainingen in. In die trainingen werken we bijvoorbeeld ook met het Johari-venster. Want wat je niet ziet van jezelf, je blinde vlek, heeft wél invloed op hoe je overkomt en functioneert. Een cursus of collega kan je daarop wijzen. Een coach helpt je verder dan alleen bewustwording: van inzicht naar regie.
De kracht van een goede coach–coachee match
Coaching werkt niet door motivatie alleen. De effectiviteit hangt sterk samen met de match tussen jou en je coach en een concreet doel. Uit onderzoek van Solms et al. (2025 ) blijkt dat een sterke needs-supplies fit, dus de mate waarin een coach aansluit bij jouw specifieke ontwikkelbehoeften, leidt tot meer tevredenheid én betere resultaten.[1]
Het draait niet om oppervlakkige overeenkomsten, maar om een coach die past bij jouw manier van leren en jouw vraag.
- Vraag jezelf af: sluit deze coach aan bij waar ik écht in wil groeien?
Een goede coach daagt je uit, spiegelt je gedrag, en helpt je denken, voelen en handelen te verbinden. Niet volgens een vast script, maar in de juiste volgorde, met de juiste vragen. Dat is precies wat het QueSCoM-model onderbouwt: effectiviteit zit niet in losse krachtige vragen, wel in de opbouw en volgorde van vragen en oefeningen die goed aansluiten op het coachthema en belevingswereld van de coachee.[2]
Waar let je op als je een coach kiest?
Oké en waar let ik dan op, in het grote aanbod van coaching? Naast wat hierboven staat, is het raadzaam om met 2 personen een intake te hebben zodat je een vergelijk hebt. Tenzij je iemand kent van een training of via via waarvan je weet: daar moet ik zijn!
Goed teken:
- Intakegesprek vooraf
- Werkt met meerdere methode en een heldere aanpak
- Vragen die je aan het denken zetten
- Aandacht voor wie jij bent én wat je wilt
- Ruimte voor evaluatie en reflectie
- Erkende opleiding(en) en aangesloten bij een beroepsvereniging
Twijfelachtig:
- “Ik los je probleem in drie sessies op”
- Geen intake of plan
- Geen aansluiting op jouw vraag of leerstijl
- Overdreven vaag of juist rigide
- Geen uitleg over achtergrond of ervaring
Wat levert coaching concreet op?
De vraag waar het vaak om draait! En wat niet altijd even makkelijk te kwantificeren is. Als je wilt afvallen, is het heel meetbaar: is het gewicht lager ja of nee?
Bij persoonlijk leiderschap start je met het stellen van doelen en is het subjectiever. De ervaring is dat coachees hierdoor meer regie voelen, duidelijkere keuzes maken en meer vertrouwen voelen. Ze komen steviger en helderder terug in hun werk. En met inzichten en een aanpak waar ze daarna zelf verder kunnen. Dit omdat in de coaching ook de link wordt gelegd naar: wat kan je er nu direct mee doen en welke stap ga je zetten, is er vooruitgang.
Voor een organisatie kan dit bijdragen aan het behouden van je personeel doordat je aandacht biedt aan duurzame inzetbaarheid en verzuim beperkt door aandacht en groei. Het kan bijdragen aan medewerkers die beter grenzen stellen én verantwoordelijkheid nemen. Leiders die richting geven zonder te micro managen. En daarmee een productiviteitsgroei (tot 25%, bron: ICF). Zoals een leidinggevende het verwoordde: “Als ik wil dat iemand blijft, moet ik zorgen dat hij of zij kan bewegen.” En een andere leidinggevende: “ik heb zelf ervaren wat coaching mij heeft opgeleverd, mede in combinatie met de DISC profielen en dat gun ik mijn teamleden ook.” 
Tot slot: wat is het je waard?
Als professional investeer je misschien makkelijk in tools, trainingen of systemen. Maar wat is het je waard om jouw potentieel, of dat van je medewerker, volledig te benutten? En wat is het effect op de langere termijn, als je niets doet op die ontwikkeling? Persoonlijk leiderschap vraagt om zelfkennis, actie en reflectie. En soms iemand naast je die helpt scherp te stellen en je patroon te doorbreken. Daar zijn wij vanuit de Zelforganisatiefabriek graag bij betrokken. Want als jij floreert, beweegt de rest mee.
Heb je vragen of wil je meer weten over persoonlijk leiderschap? Neem dan gerust contact met ons op via 020 – 2442 838 of info@zelforganisatiefabriek.nl. Heb je interesse in een training persoonlijk leiderschap? Vraag dan vrijblijvend een offerte aan voor een voorstel op maat.
Dit blog is onderdeel van een reeks over het onderwerp persoonlijk leiderschap. Zo hebben we blogs over verschillende onderwerpen die allen bijdragen aan jouw persoonlijk leiderschap. Benieuwd? We hebben er hier nog een paar voor je op een rijtje gezet:
- Welke competenties zijn belangrijk voor persoonlijk leiderschap?
- Wie ben ik, wat wil ik, wat kan ik?
- Welke theorieën vormen de basis voor persoonlijk leiderschap?
Bij het schrijven van dit blog heb ik de volgende bronnen gebruikt:
[1] Bron: Solms et al. (2025) It’s a match! The role of coach–coachee fit for working alliance and effectiveness of coaching: https://bpspsychub.onlinelibrary.wiley.com/doi/pdf/10.1111/joop.12523?back=%2Fkennisbank%3Fpage%3D1%26limit%3D12%26q%3D%26sorting%255B0%255D%3D-relevance
[2] Bron: Graf et al. (2024) Manual for the coding of question types and questioning sequences in coaching: https://questions-in-coaching.aau.at/wp-content/uploads/2024/03/Graf-et-al.-2024-Manual-for-the-coding-of-question-types-and-questioning-sequences-in-coaching-V1-1.pdf
