Het is een vreemde gewaarwording als manager: de directie, het management team, of de hele organisatie besluit om vanaf een bepaald moment zelfsturend te gaan werken.
Leuk bedacht, maar leidinggeven aan zelfsturende teams, hoe doe je dat eigenlijk? Wat wordt er in de nieuwe situatie van jou als manager verwacht? Ben je überhaupt nog nodig? Welke nieuwe werkzaamheden ga je doen als er tijd vrij komt omdat je andere zaken niet meer doet?
In dit blog lees je de zes belangrijkste werkzaamheden in het leidinggeven aan zelfsturende of zelforganiserende teams. Wij spreken ook wel over Coachend Leidinggeven.
Het verschil tussen zelfsturing en zelforganisatie weten? Lees het hier.
#1 Zet een duidelijke stip aan de horizon
Zelforganisatie en zelfsturing komen niet zomaar tot stand, zoals onderstaande afbeelding van Spotify laat zien.
Een zelfsturend team heeft een hoge mate van autonomie (high autonomy). Het is jouw rol als leidinggevende om te zorgen voor ‘alignment’. Door een duidelijke stip aan de horizon te plaatsen zorg je dat de neuzen dezelfde kant op staan. Je geeft aan ‘wat‘ er moet gebeuren zonder je bezig te houden met ‘hoe‘ dat resultaat wordt behaald, dat is aan het zelforganiserende team.
#2 Niet alleen zeggen dat je loslaat, maar dat ook écht doen
Gedrag veranderen, het blijft één van de aller lastigste dingen. Een ’traditionele’ micro-manager die taken uitdeelt en voortgang monitort zal niet vanaf dag een een coachend leidinggevende zijn. Daar heb je als zelfsturend team last van, omdat het de vermeende autonomie zwaar ondermijnt. En dat demotiveert.
Laat dus echt los als je leiding gaat geven aan zelforganiserende teams. Ga op je handen zitten. Bijt je lip kapot. Maar laat het team zelf organiseren, fouten maken, en daarvan leren. Zo ontwikkelt zich een zelfstandig team.
#3 Zoek naar datgene wat mensen in beweging brengt
Iedereen is uniek en heeft eigen drijfveren. Als coachend leidinggevende is het de kunst om te achterhalen wat mensen écht motiveert. Als je de intrinsieke motivatie weet te vinden, kun je vervolgens mensen coachen naar een steeds hoger niveau. Zo stimuleer je niet alleen intrinsieke motivatie, maar ook de ontwikkeling van medewerkers en het bedrijfsresultaat van de organisatie. Let hierbij ook goed op de communicatie.
#4 Geef duidelijke kaders mee waarbinnen teams kunnen zelforganiseren/zelfsturen
Naast een duidelijke stip aan de horizon hebben zelfsturende teams kaders nodig waarbinnen organisatie plaatsvindt. Deze kaders stellen zelfsturende teams soms helemaal zelf. In dat geval zijn er waarschijnlijk ook geen managers meer in de organisatie (of zeer weinig).
Maar in veel gevallen blijft de rol van manager aanwezig en is het stellen van heldere kaders een belangrijke taak. Een kader kan bijvoorbeeld zijn: ieder team moet een wekelijkse teamvergadering inplannen, of om de kwaliteit hoog te houden moeten klantbeoordelingen boven de 8 uitkomen, of een team moet acties formuleren voor als er verzuim plaatsvindt, of docenten moeten minimaal 50% van de tijd voor de klas staan.
Een kader geeft concreter richting dan ‘de stip aan de horizon’, maar geeft een team ook voldoende vrijheid om zelf invulling te geven aan het kader.
#5 Maak duidelijke keuzes op organisatieniveau: welke dingen doen we niet
In een wereld waarin er veel tegelijk gebeurt en er steeds meer kan, is het maken van goede keuzes belangrijker dan ooit tevoren. Je kunt namelijk niet alles doen. Als je alles doet dan doe je uiteindelijk niets.
Destilleer uit je stip aan de horizon jouw strategische initiatieven. Rond deze strategische initiatieven kun je zelfsturende teams vormen. Door duidelijke keuzes te maken in wat je wel doet, krijg je de mogelijkheid dingen goed te doen. Teams krijgen de focus en resources die ze nodig hebben om zelf tot resultaat te komen.
#6 Stimuleer verbetering als nooit tevoren
Als je teamleider of manager bent dan zie je vaak toe op de kwaliteit van het werk dat geleverd wordt. In een zelfsturend team zijn mensen zelf verantwoordelijk voor kwaliteit. Dat vraagt om nieuwe competenties. Het ontwikkelen van nieuwe competenties kun je als coachend leidinggevende het beste met enthousiasme toejuichen. Je kunt verbetering ook opnemen in de kaders die je aan teams meegeeft.
We kunnen concluderen dat er ook als coachend leidinggevende nog genoeg werk aan de winkel is.
Wil jij met zelfsturing of zelforganisatie aan de slag?
Bij de Zelforganisatie Fabriek zijn we gespecialiseerd in zelforganisatie en alles wat daarbij komt kijken. Volg een van onze trainingen of breng zelforganisatie naar een volgende stap met een van onze teamcoaches. Behoefte om eerst even contact te hebben? Je kunt ons bereiken op 020 – 2442 838 of info@zelforganisatiefabriek.nl.
