Veel mensen denken dat taallessen op school hen voorbereiden op het zijn van een goede communicator. Maar wist je dat slechts 5% van communicatie verbale communicatie is? De overige 95% is non-verbale communicatie. Hier wordt vaak te weinig aandacht aan besteed.
anchor
Non-verbale communicatie: tussenderegelsdoor-taal
Taal kun je zien, horen, spreken en lezen. Maar non-verbale communicatie is alleen te ‘lezen’. Het bestaat uit lichaamstaal, houding, expressie en intonatie – oftewel, hoe de boodschap wordt overgebracht, in plaats van wat er precies gezegd wordt. Het is vaak een combinatie van verschillende signalen die gezamenlijk soms een andere boodschap overbrengen dan wat er letterlijk gezegd wordt. Wanneer inhoud en vorm goed op elkaar zijn afgestemd, versterken ze elkaar. Maar soms voelt het niet goed, alsof de letterlijke tekst niet overeenkomt met de expressie of intonatie. Dit vraagt om goede communicatievaardigheden om adequaat te reageren.
anchor
Automatisch non-verbaal gedrag
Non-verbale communicatie is vaak onbewust en wordt automatisch toegepast, zonder dat we erover nadenken. Als we bijvoorbeeld nadenken, gaat onze hand vaak naar onze kin of draaien onze ogen omhoog alsof we in onze bovenkamer naar het antwoord zoeken. Dit gedrag hebben we niet geleerd, maar wordt door ons lichaam uitgevoerd. Omdat deze patronen zo automatisch gaan, zijn we ons er vaak niet bewust van bij anderen. Omdat non-verbale communicatie nooit als vak op school wordt geleerd, leren we het ’the hard way’ door te interpreteren en te hopen dat we de taal begrijpen.
anchor
Effectief communiceren met non-verbale communicatie skills
Om effectief te communiceren, is het belangrijk om kennis te hebben van non-verbale communicatie. Hoewel we veel hebben geleerd door ervaring en het interpreteren van lichaamstaal, hebben we niet zoals bij woorden een exacte betekenis geleerd. Non-verbale communicatie kan lastig zijn omdat er vaak meerdere boodschappen tegelijkertijd worden verpakt. Het is daarom de kunst om de onderliggende boodschap te ontrafelen en te begrijpen hoe de ander zich echt voelt.
anchor
Verschillende vormen van non-verbale communicatie
Soms versterken verbale en non-verbale communicatie elkaar, zoals wanneer je knikt met je hoofd als je “ja” of “nee” zegt. Het omgekeerde kan ook gebeuren, waarbij het ene signaal het andere tegenspreekt. Bijvoorbeeld als je zegt “het gaat prima hoor”, maar het zegt met een zucht. Lichaamshouding kan ook een beweging aangeven. Zo kan het over elkaar doen van armen betekenen dat je de deur dicht gooit, terwijl wegkijken aangeeft dat je afhaakt. Afstand en nabijheid creëren kan ook een teken zijn van verbinding of ruimte afpakken van een ander. Handgebaren kunnen woorden benadrukken, aantallen vergroten of verkleinen, iets versnellen of vertragen. Het lichaam geeft ook signalen af die je niet bewust onder controle hebt, zoals zweten, onrustig worden, blozen of rood worden, afhankelijk van je emoties en gezichtsuitdrukkingen.
anchor
Waarnemen versus interpreteren van non-verbale communicatie
Het is belangrijk om te begrijpen dat waarnemen en interpreteren twee verschillende dingen zijn. Waarnemen houdt in dat je beoordelingsvaardigheden uitzet en puur en alleen als camera fungeert om te registreren wat iemand doet. Je kunt niet waarnemen dat iemand boos is, maar je kunt wel observeren dat iemand snel opstaat van achter zijn bureau, luid spreekt en zelfs gaat schreeuwen, stampvoet, met zijn armen zwaait en wegloopt en met de deur smijt. Deze gedragingen labelen en interpreteren we tezamen als boos of geïrriteerd zijn. Maar boos gedrag zelf is niet te duiden; we koppelen lichaamstaalsignalen aan elkaar.
Waarnemen en interpreteren gebeurt vaak in een split second, en op basis van deze waarneming en interpretatie reageer je op het gedrag van de ander, wellicht eerst met je non-verbale gedrag en daarna pas met een inhoudelijke boodschap.
Heb je vragen of wil je meer weten over effectief communiceren? Neem dan gerust contact met ons op via 020 – 2442 838 of info@zelforganisatiefabriek.nl. Heb je interesse in een training Effectief Communiceren? Vraag dan vrijblijvend een offerte aan voor een voorstel op maat.
