Een conflict kun je op meerdere manieren oplossen. Soms verdwijnt een conflict zonder gesprek naar de achtergrond. Bijvoorbeeld doordat de context verandert (de onhaalbare deadline wordt verschoven en daarmee valt alle stress en irritatie weg). Of door jezelf. Bijvoorbeeld: je beseft je dat je de relatie of je eigen gemoedsrust belangrijker vindt dan het conflict (je neemt het voor lief dat de “design thinking room” rommelig wordt achtergelaten en besluit zelf de bekertjes weg te gooien). Op het moment dat je in een conflict zit dat niet zomaar opgeklaard is, helpt het om één of meerdere gesprekken te voeren om het conflict op te lossen. Een geweldige gesprekstechniek hiervoor is de geweldloze communicatie van Marshall Rosenberg.
Deze ‘elegante’ gesprekstechniek staat ook wel bekend als de 4G’s. Hier schuilt een mooie filosofie achter. Rosenberg werd dan ook regelmatig gevraagd als “peacemaker” en heeft langdurige conflicten helpen oplossen.
Het ontstaan van de gesprekstechniek van Rosenberg: geweldloze communicatie
Marshall Rosenberg was een Amerikaanse psycholoog die de gesprekstechniek “geweldloze communicatie” in de jaren zestig van de vorige eeuw heeft ontwikkeld. Zijn jeugd werd getekend door conflict en geweld. Dat maakte dat hij wilde begrijpen waarom wij als mensheid elkaar zoveel geweld aandoen. Hij observeerde dat er op twee verschillende manieren wordt gecommuniceerd:
- vanuit je eigen “ik” die vooral bezig is met het vervullen van je eigen behoefte en daarin de ander (soms onbewust) wil domineren;
- en vanuit een gezamenlijk “wij” waarbij je op zoek gaat naar begrip voor de behoeften van beiden.
Hij bedacht een gesprekstechniek die ons helpt te verbinden op een manier die bijdraagt aan het welzijn van beide partijen. Hieruit ontstond de geweldloze communicatie. Geweldloos omdat je niet je eigen oordelen, normen en eisen opdringt aan de ander en verzandt in verwijten (“door jou is nu mijn project mislukt”). Door deze techniek toe te passen in je conflicthantering kijkt juist naar hoe je in verbinding met elkaar samen zo prettig mogelijk kunt werken en leven. Bekijk ook de video waarin je Marshall Rosenberg het zelf hoort uitleggen.
Waarom helpt juist deze gesprekstechniek bij het oplossen van conflicten?
Een belangrijk kenmerk van conflicten is dat mensen de hakken in het zand zetten: vastzitten in hun eigen waarheid, opvattingen en oordelen. Alleen nog maar oog (en oor) hebben voor hun eigen belang. Ook als het ten koste gaat van de ander. Een belangrijk doel in conflicten is om de “ruziemakers” te laten inzien dat ze het conflict alleen samen weer op kunnen lossen door juist oog en oor te hebben voor elkaar.
De structuur van de geweldloze communicatie geeft houvast en richting in het gesprek. Het helpt je om in het hier-en-nu naar elkaar te luisteren. En dat is fijn, want die structuur hebben de ruziemakers (en de bemiddelende leidinggevende of collega) vaak nodig om verder te komen. Door met elkaar in gesprek te gaan kan verdere escalatie en mediation voorkomen worden.
Marshall Rosenberg heeft de geweldloze communicatie in een mooi plaatje samengevat: als metafoor gebruikt hij de jakhals (het dier dat competitief is en wil winnen) en de giraffe (het landdier met het grootste hart).
Een voorbeeld van de stappen van geweldloze communicatie volgens Rosenberg
Als de giraf aan het woord is:
- “Je vroeg me net of ik een proposal wilde maken dit weekend”
- “Ik voelde toen paniek in me opkomen, zweet brak me uit, voel me er niet goed bij”
- “..omdat ik een weekendje weg ga met (mijn) vriendin/vriend en behoefte heb om dan samen te zijn en aandacht voor elkaar te hebben”.
- “Ik zou de proposal graag dinsdag in willen leveren, of misschien kunnen we samen maandag er naar kijken, is een van die opties ok?
Als de jakhals aan het woord is, klinkt het anders:
- “Je gaf me net weer – zoals altijd- een onmogelijke opdracht”
- “Daardoor krijg ik nu een paniekaanval, echt heel naar”.
- “Door jou is straks mijn weekendje verpest met mijn vriend/vriendin en ik had die quality time zo hard nodig”.
- “je moet me echt tot dinsdag geven, dat is de eerste dag dat ik ermee aan de slag kan”.
Heeft de jakhals een andere behoefte als de giraffe? Nee. Aan de “buitenkant” lijken het echter twee verschillende persoonlijkheden. In gesprek gaan met een “giraffe” maakt het makkelijker om een oplossing te vinden. In gesprek gaan met een “jakhals” vaak een uitdaging. Want voor je het weet, verander je zelf ook in een jakhals en ontstaat het conflict of escaleert het conflict verder.
Begrip hebben voor de jakhals helpt, ook al lijkt die soms alles uit de kast te halen om jou op de kast te krijgen. Dat doe je door de “giraffe” in je “aan” te zetten en je niet mee te laten slepen door de “jakhals” maar nieuwsgierig te blijven naar de achterliggende behoefte. Hoe je dat doet? Daar gaan we op in bij de training conflicthantering.
Heb je vragen of wil je meer weten over conflicthantering? Neem dan gerust contact met ons op via 020 – 2442 838 of info@zelforganisatiefabriek.nl. Heb je interesse in een training Conflicthantering? Vraag dan vrijblijvend een offerte aan voor een voorstel op maat.
