Daan is een fervente perfectionist. Hij maakt lange uren, en is dan vaak toch nog ontevreden over wat hij daarin bereikt. Als hij constateert dat hij iets niet perfect gedaan heeft, ligt hij daar echt wakker van. Dat kan iets zijn op zijn werk, maar ook in zijn rol als vader, en coach van het waterpoloteam ligt zijn lat enorm hoog. Hij vindt dat hij alles zelf moet kunnen oplossen en heeft bij de meeste zaken ergens ook het idee dat hij de enige is die het echt goed zou kunnen doen. En toch heeft hij bijna altijd wel het gevoel dat hij op de een of andere manier tekortschiet, hoe hard hij zijn best ook doet. En hij is moe, maar ziet geen manier om zijn situatie te veranderen. Hoe kan hij zijn perfectionisme loslaten?
Daan is niet alleen. Heel veel mensen zetten zichzelf vast in een eeuwig streven naar perfectie. Natuurlijk, het is belangrijk om doelen te stellen en goed om ambitieus te zijn, maar soms ontwikkelen we daarin een verlangen naar perfectie dat ons danig in de weg kan zitten. Het goede nieuws is dat je soms meer gedaan kunt krijgen op een veel fijnere manier als je dat perfectionisme loslaat.
Realistische doelen
Laten we eerlijk zijn, het is onmogelijk om alles perfect te doen. Stel realistische persoonlijk doelen die uitdagend, maar toch haalbaar zijn. Op die manier kun je je energie effectiever gebruiken en een gevoel van voldoening ervaren wanneer je ze bereikt. Als je een schaal maakt met aan de linkerkant totale mislukking, en aan de rechterkant perfectie, wat zou er dan één stapje links van perfectie komen te staan? Wat zou bijna perfect zijn? Wat zou het je opleveren als je daarnaar zou streven? Denk aan tijd besparen, minder te doen, ruimte voor andere belangrijke zaken. Dit is een mooie manier om jezelf te trainen om te gaan met een lat die iets lager ligt, maar nog altijd hoog genoeg. Wie weet kun je nog wel een paar stapjes naar links zonder dat echt iets aan de hand is. Een ondersteuningsteam adopteerde als slogan voor het nieuwe jaar:”Goed genoeg is het nieuwe perfect!” En bleek daarmee zelfs beter te functioneren, omdat hun doelen veel realistischer waren geworden.
Focus op vooruitgang
Als je perfectie wil loslaten helpt het om je ergens anders op te focussen. In dit geval niet op een perfecte eindbestemming, maar op de weg ernaar toe. Richt je dus op vooruitgang: wat heb je vandaag bereikt? En als er iets is misgegaan, wat kun je daarvan meenemen voor een volgende keer? Fouten maken is menselijk en ze bieden geweldige leermomenten. Elke stap in de goede richting telt als succes, dus wees trots op jezelf, zelfs als je niet het gewenste resultaat bereikt. Je bent gewoon heel goed bezig.
Laat los en delegeer
Nu komt het moeilijke deel: leren loslaten en delegeren. Wij, perfectionisten, hebben de neiging om alles zelf te willen doen, omdat we denken dat niemand anders het zo goed kan. Maar geloof me, door taken uit handen te geven, kun je een enorme last van je schouders laten vallen, en meer tijd en energie besteden aan andere belangrijke dingen. Begin eens met iets kleins en merk wat het je oplevert. Natuurlijk moet je dan wel investeren in het uitleggen van wat de bedoeling is, maar denk je eens in wat het oplevert als iemand anders zich druk gaat maken om dat klusje, in plaats van dat jij dat hoeft te doen!
Werk aan je overtuigingen
Albert Ellis was een vooraanstaande Amerikaanse psycholoog en grondlegger van de Rationeel Emotieve Therapie (RET). Hij stelde dat het niet zozeer ons streven naar perfectie is dat ons parten speelt, maar de irrationele overtuigingen die erachter schuil gaan. Zoals bijvoorbeeld: “Als ik een fout maak, vindt iedereen mij incompetent.” Of “Als ik dit te laat inlever, zal mijn collega diep teleurgesteld zijn in mij.” Dit soort overtuigingen zitten in ons onbewuste en spelen zonder dat we het doorhebben een grote rol in hoe we met zaken omgaan. Je hebt jezelf bepaalde leefregels aangeleerd in de loop van je leven, en handelt daar nu automatisch naar. Je hebt bijvoorbeeld een paar keer veel lof gekregen over de kwaliteit van je werk, en hebt nu onbewust besloten dat je dat niveau MOET volhouden. Leuk voor de organisatie, niet altijd fijn voor jezelf. Tijd om die leefregels te herschrijven dus. In het boekje “Beren op de weg, spinsels in je hoofd” van Theo Ijzermans en Coen Dirkx kom je een paar veelvoorkomende belemmerende overtuigingen tegen en een praktische manier om er vanaf te komen en je perfectie los te laten.
Bedenk wat je tegen een ander zou zeggen
Perfectionisten hebben de neiging om zichzelf voortdurend te bekritiseren. Stop daarmee! Behandel jezelf met vriendelijkheid en begrip. Een goede manier om je blik op jezelf te veranderen is deze: welk advies zou je beste vriend of vriendin geven, als die zichzelf zo zou bekijken? Dikke kans dat je in zo’n geval iets zegt over dat ze hun perfectionisme moeten loslaten, en dat ze milder naar zichzelf moeten kijken. Geldt dat dan ook niet voor jou?
Leun achterover
Perfectionisme kan ons soms in een tunnelvisie gevangen houden, waarbij we ons alleen richten op het perfecte eindresultaat: het moet, het moet precies op die manier, en het moet precies op dat moment af. Anders hebben we gefaald. Het loslaten van ons perfectionisme vereist dat we onze focus verbreden. Leun eens achterover en kijk van een afstandje naar waar je mee bezig bent. Door ons te richten op het proces, de groei en het plezier in wat we doen, kunnen we ruimte creëren voor flexibiliteit, leren en zelfacceptatie. Het is een bevrijdende stap om te erkennen dat perfectie niet het enige pad naar succes is, en dat het loslaten van perfectionisme juist kan leiden tot waardevolle ervaringen en persoonlijke groei.
Ook interessant:
- Zelfevaluatie: wat is het en waarom is het essentieel voor vooruitgang?
- Wat is effectief werken en hoe pak ik het aan? Zes tips
- Prioriteiten stellen: waarom is het belangrijk en hoe ga ik te werk? Vijf tips
Heb je vragen of wil je meer weten over time management? Neem dan gerust contact met ons op via 020 – 2442 838 of info@zelforganisatiefabriek.nl. Heb je interesse in een training Time Management? Vraag dan vrijblijvend een offerte aan voor een voorstel op maat.
